Functie 2

VS rond 1930. De Fisher Jeweltray (juwelenbakje), wordt in de VS veel verzameld. Op de achterkant moet het merk, plus het patentnummer staan, zoals hier, anders kan hij (niet altijd) wel eens nep zijn.

De (iets) ouderen onder ons zullen ze wel herkennen, de spuitwater flessen, met knikker erin. Naar een idee en patent (1870) van de Codd Soda Company (VS). De knikker sloot de volle fles af. Hij werd omhoog "geduwd" door het koolzuurgas dat in de limonade zat. Je kon em met je duim naar beneden drukken, maar er waren ook speciale (houten) openers.

Deze flessen werden dus ook in Nederland gebruikt.

Vrijwel altijd was de knikker lichtblauw, -groen of helemaal glashelder. Een zwarte als deze is dus zeldzamer.

Twee "flessenknikkers", de vroegste exemplaren (tot ongeveer 1910), knikker links, werden met de hand gemaakt, de latere knikkers machinaal.

Naar een ontwerp van
Copier: een oud inktflesje met een (Duitse) knikker erin. De werking is heel simpel, als je het flesje op de kop houdt, vult de ruimte boven de knikker zich met inkt. Door de knikker kan de inkt niet terugvloeien en je hebt zo een handig inktpotje.

Ongeveer 1880. Deze flessen met originele stoppers zijn zeldzaam. Ik heb ze gevonden in Nederland, maar waarschijnlijk komen ze oorspronkelijk uit Engeland of de VS. In de stoppers zit een handgemaakte glazen knikker. De flessen waren meestal gevuld met rum, whiskey of een andere sterke drank. Tijdens het schenken rolt de knikker in de stopper naar voren. De functie van de knikker was in dit geval, de fles afgesloten houden voor stof, maar ook voor muggen en vliegen.

Tijdens het maken van knikkers was het heel eenvoudig om deze te doorboren om ze als kraal te kunnen gebruiken. Deze "knikkerkralen" zijn ook in Thüringen gemaakt. Dit soort kralen werden in die tijd veel meegenomen naar bv Afrika, door Duitse missionarissen. De kralen werden als geschenk en als lokkebrood voor hun missie meegenomen voor de inheemse bevolking. Deze kralen komen weer mondjesmaat terug naar Europa en de VS, ze zijn erg gewild bij de verzamelaars en behoorlijk zeldzaam.